Pompy ciepła to nowoczesne urządzenia do ogrzewania budynków oraz wody użytkowej. Mogą korzystać z energii elektrycznej wytworzonej przez instalację fotowoltaiczną. Ze względu na duży wybór różnych rodzajów pomp na rynku, dobranie odpowiedniej pompy do potrzeb domowników może nastręczać pewnych kłopotów. W dzisiejszym wpisie przedstawimy podstawowe różnice między pompami powietrznymi a gruntowymi.
Podstawową zasadą działania wszystkich pomp ciepła jest pobieranie energii cieplnej z otoczenia – zależnie od rodzaju pompy będzie to powietrze, grunt lub woda. Energię pobraną z otoczenia, czyli miejsca o niższej temperaturze, pompy ciepła przekazują do budynku, czyli miejsca o wyższej temperaturze. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu obiegu, w którym krąży czynnik roboczy. Praca pompy polega na powtarzaniu cyklu sprężania i skraplania czynnika roboczego. Po sprężeniu oddaje on ciepło w skraplaczu i cykl zaczyna się od nowa. Przetworzone ciepło trafia natomiast rurami do instalacji grzewczej.
Jak widać, pompy ciepła nie wytwarzają ciepła i działają na innej zasadzie niż tradycyjne piece na paliwa stałe. Oznacza to brak spalin i innych zanieczyszczeń, a także brak konieczności budowy komina. Pompy ciepła są ekologicznym urządzeniem grzewczym, które nie wpływa negatywnie na jakość powietrza.
Powietrzne pompy ciepła są bardzo popularne ze względu na stosunkowo szybki montaż – pompę umieszcza się na zewnątrz budynku, w odpowiedniej odległości od ściany, w celu zapewnienia prawidłowej wentylacji urządzenia. Powietrzna pompa ciepła jest gotowa do pracy po połączeniu z domową instalacją grzewczą oraz elektryczną (do zasilania pompy można wykorzystać mikroinstalację fotowoltaiczną).
Pompa powietrzna działa w ustalonych zakresach temperatury zewnętrznej – obecnie dostępne są pompy, które zachowują sprawność do temperatury nawet -25°C. Popularnym rozwiązaniem są tzw. układy biwalentne, w których pompa ciepła może być wspierana przez inne urządzenie grzewcze, np. kocioł. Układy biwalentne sprawdzają się w zimniejszych regionach, w których w ciągu roku występuje wiele dni z temperaturą poniżej zera, a także w budynkach modernizowanych, w których już znajduje się jedno sprawne urządzenie grzewcze i nie ma potrzeby usuwania go.
Montaż gruntowych pomp ciepła jest bardziej skomplikowany i czasochłonny. Pompy tego typu czerpią energię cieplną z instalacji gruntowej, która może mieć formę kolektorów poziomych lub pionowych sond. Kolektory poziome umieszcza się płytko w gruncie na dużej powierzchni (rozmiar poziomego źródła dolnego zależy od zapotrzebowania budynku na ciepło), natomiast sondy montuje się w pionowych odwiertach sięgających na kilkadziesiąt metrów w głąb gruntu. Oznacza to konieczność wykorzystania specjalistycznego sprzętu.
Planując montaż instalacji gruntowej z wykorzystaniem kolektorów poziomych, należy sprawdzić lokalną głębokość przemarzania, czyli głębokość, poniżej której gleba przez cały rok utrzymuje temperaturę wyższą od 0°C. Co więcej, grunt z instalacją kolektorów poziomych powinien zostać odsłonięty – zabudowanie terenu uniemożliwi regenerację gleby po zimie.
Niewątpliwą zaletą gruntowych pomp ciepła jest uniezależnienie instalacji od wahań temperatury powietrza.